Kurs elektromobilności: 25 pojęć, które musisz znać

Pojemność akumulatora: oznacza ilość energii elektrycznej, którą akumulator może zmagazynować i dostarczać do zasilania pojazdu. Pojemność akumulatora jest najczęściej wyrażana w kilowatogodzinach (kWh) Zainstalowana pojemność akumulatorów elektrycznych pojazdów ciężarowych Scania wynosi 416 i 624 kWh.

Elektryczny pojazd akumulatorowy (BEV): Pojazd napędzany wyłącznie silnikiem elektrycznym zasilanym z akumulatorów, pozbawiony silnika spalinowego (ICE).

Ogniwo baterii: Podstawowy element baterii litowo-jonowej, wytwarzający energię elektryczną, w procesie ładowania i rozładowania. Złożony z katody, anody separatora i elektrolitu znajdujących się w aluminiowej obudowie.

Związki chemiczne stosowane w bateriach: W pojazdach BEV stosuje się akumulatory litowo-niklowo-manganowo-kobaltowe (NMC), litowo-żelazowo-fosforanowe (LFP) oraz litowo-niklowo-kobaltowo-glinowe (NCA). W pojazdach ciężarowych Scania stosuje się akumulatory NMC, które godzą wysoką gęstość energii, moc i żywotność. W porównaniu z akumulatorami LFP, baterie NMC zapewniają większą gęstość energii, co oznacza, że mogą zmagazynować więcej energii w danej objętości czy masie. Dlatego są odpowiednie do pojazdów elektrycznych o dłuższym zasięgu.

Żywotność akumulatora: Oczekiwana żywotność akumulatora szacowana na podstawie analizy eksploatacji danego pojazdu. Akumulatory firmy Scania mogą zasilać pojazd na dystansie 1,3 mln km. Odpowiada to całemu okresowi eksploatacji. Po okresie użytkowania w pojeździe, akumulatory są wciąż cennym źródłem energii i surowców. Można je wykorzystać w innych zastosowaniach lub poddać recyklingowi.

System zarządzania akumulatorem (BMS): Monitoruje i zarządza ładowaniem akumulatora, zapewniając bezpieczeństwo, trwałość i optymalną wydajność.

Moduł akumulatora: Każde ogniwo akumulatora jest umieszczone wraz z innymi w większej obudowie, nazywanej modułem.

Pakiet akumulatorów: Składa się z modułów, układu chłodzenia oraz systemu zarządzania akumulatorem, który steruje jego pracą i troszczy się o bezpieczeństwo. Najczęściej pojazd ciężarowy BEV ma od dwóch do czterech pakietów akumulatorów, dopasowanych do konstrukcji i przeznaczenia pojazdu.

Infrastruktura ładowania: Stacje ładowania, w których elektryczne pojazdy ciężarowe mogą ładować akumulatory. Obejmują ładowarki publiczne, depot charging oraz ładowarki w centrach logistycznych (miejscach załadunku i rozładunku). Aby zapewnić łatwy dostęp do publicznych ładowarek dla pojazdów ciężarowych, niezależnie od ich operatora, Scania wprowadziła usługę Scania Charging Access.

Operator stacji ładowania (CPO): Oprócz sieci stacji benzynowych pojawiły się nowe, wyspecjalizowane stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Operatorzy stacji ładowania odgrywają ważną rolę w elektromobilności. Odpowiadają za budowę i utrzymanie stacji ładowania pojazdów elektrycznych.

Moc ładowania: Moc używana do ładowania akumulatora, zwykle podawana w kilowatach (kW). Akumulatory Scania tolerują wyjątkową wysoką moc ładowania, dochodzącą do 375 kW. Jest to najwyższa moc ładowania dostępna obecnie na rynku, zgodna ze standardem CCS2. Już godzina ładowania zwiększa zasięg o 280 km. Akumulatory Scania są również przygotowane na zbliżający się standard bardzo szybkiego ładowania megawatowego (MCS).

Elektryczny układ napędowy: Zespoły pojazdu elektrycznego, które przekazują energię z akumulatora do kół. Między akumulatorami i kołami, w układzie napędowym pojazdu Scania BEV znajdują się następujące komponenty: przetwornica z falownikiem, maszyna elektryczna, skrzynia biegów, wał napędowy, mechanizm różnicowy, osie oraz układ rekuperacji i sterowania. Akumulatorowy napęd elektryczny ma wyższą sprawność niż silnik spalinowy.

Zużycie energii: W pojeździe BEV jest odpowiednikiem zużycia paliwa silnika wysokoprężnego. Jest podawane w kWh/km.

Gęstość energii:Ilość energii zgromadzonej w akumulatorze w stosunku do jego masy. Wyższa gęstość energii oznacza wydłużenie zasięgu pojazdu elektrycznego przy zachowaniu tej samej masy akumulatorów.

Moc przyłączeniowa:Zdolność sieci elektroenergetycznej do dostarczania energii do ładowania wielu pojazdów ciężarowych jednocześnie. Jest kluczowym czynnikiem przy wdrażaniu elektryfikacji na szeroką skalę. Możliwość wystąpienia wąskich gardeł oznacza, że firmy transportowe i operatorzy stacji ładowania muszą zapewnić sobie odpowiednią moc przyłączeniową od dostawcy energii.

Emisja w całym okresie eksploatacji: całkowita emisja dwutlenku węgla w całym okresie eksploatacji pojazdu, od momentu wyprodukowania, poprzez użytkowanie do utylizacji. Pojazdy elektryczne mają ograniczyć emisję w stosunku do spalinowych. Według badania firmy Scania, elektryczny pojazd ciężarowy już po roku eksploatacji wykazuje niższy wpływ na środowisko niż pojazd spalinowy.

Moc znamionowa: odpowiednik mocy silnika spalinowego. Scania oferuje trzy maszyny elektryczne o mocy od 210 do 450 kW.

Zasięg: Dystans możliwy do pokonania na jednym ładowaniu. Zależy od pojemności akumulatora, masy pojazdu, warunków na drodze i prędkości. Obecnie, pojazdy Scania BEV mają zasięg do 520 km przy masie całkowitej 29 t oraz 440 km w zestawach o masie 40 t i 320 km w zestawach o masie 64 t.

Odzysk energii hamowania: Rozwiązanie odzyskujące energię hamowania. Zamienia ją na energię elektryczną magazynowaną w akumulatorze.

Inteligentne ładowanie: Ładowanie optymalizujące zużycie energii, koszty i obciążenie sieci, często zintegrowane z odnawialnymi źródłami energii.

Poziom naładowania (SoC): Określa poziom naładowania akumulatora w stosunku do jego pojemności, wyrażony w procentach. Poziom naładowania wskazuje, ile energii pozostało w akumulatorze w danym momencie. Poziom naładowania akumulatora jest zwykle wyrażany w procentach, gdzie 100% oznacza, że akumulator jest w pełni naładowany, a 0%, że jest całkowicie rozładowany. Na przykład, jeżeli poziom naładowania akumulatora wynosi 50%, oznacza to, że do wykorzystania pozostała połowa jego całkowitej pojemności.

Zarządzanie temperaturą: Utrzymywanie optymalnej temperatury akumulatora. Ma kluczowe znaczenie dla wydłużenia żywotności i zwiększenia wydajności. Układ zarządzania temperaturą firmy Scania obejmuje wymienniki ciepła i pompę ciepła, które umożliwiają wydajne wykorzystanie energii cieplnej otoczenia oraz wytwarzanej przez maszynę elektryczną, akumulatory i akcesoria. Ogranicza konieczność poboru energii z akumulatorów, celem ogrzania lub schłodzenia kabiny, napędu czy samych akumulatorów.

Moment obrotowy: inaczej moment siły, znacznie upraszczając określa zdolność silnika do obrócenia kołami. Elektryczne pojazdy ciężarowe zapewniają wysoki moment obrotowy już od chwili rozpoczęcia jazdy. Kierowcy, którzy po raz pierwszy prowadzą pojazd elektryczny często zwracają uwagę na bardzo wysoki moment obrotowy i natychmiastową reakcję pojazdu na wciśnięcie pedału przyspieszenia.

Całkowita opłacalność użytkowania (TOE): Kompleksowa ocena opłacalności eksploatacji elektrycznego pojazdu ciężarowego. Uwzględnia cenę zakupu, koszty energii, obsługi oraz produktywność pojazdu. Obejmuje generowany przychód oraz dotacje finansowe i zachęty, takie jak bezpłatny dostęp do dróg dla pojazdów elektrycznych. Całkowita opłacalność użytkowania pozwala oszacować wydajność ekonomiczną pojazdu w całym okresie eksploatacji.

Pojazd zeroemisyjny (ZEV): Pojazd, który nie emituje szkodliwych spalin i zmniejsza tak swój ślad węglowy. Przykładem pojazdów zeroemisyjnych są samochody BEV.